I-
GİRİŞ
Bu düzenlemelerden
biride gebe kadınların doğumdan önce ve sonra kullandıkları doğum izinleridir.
Bu yazımızda kadınların doğumdan önce ve sonra kullandıkları izi süreleri
içerisinde iş sözleşmeleri işverenleri tarafından feshedilirse bu durumda olan
kadınların hangi haklara sahip olduklarını açıklamaya çalışacağız.
www.ozdogrular.com
II- KADINLARIN DOĞUM
İZNİ SÜRELERİ
4857 sayılı İş
Yasası’nın 74. maddesine göre kadın işçilere doğumdan önce sekiz ve doğumdan
sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık doğum izni verilir. Bu
süreler içinde kadın işçi çalıştırılamaz. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce
çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Gebe işçinin
sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse
doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın
işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. Ayrıca kadın işçinin
erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak
süreler doğum sonrası sürelere eklenir. Bu süreler işçinin sağlık durumuna ve
işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler
hekim raporu ile belirtilir. www.ozdogrular.com
III- DOĞUM İZNİ SÜRESİ
İÇERİSİNDE İŞTEN ÇIKARILAN İŞÇİLERİN HAKLARI
A- KIDEM TAZMİNATI
ÖDENMESİ
Doğum izni kullanan
bir işçinin iş sözleşmesi ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı olmayan bir
sebepten dolayı feshedilmişse ve işçinin de çalışma süresi bir yıl ve üzerinde
ise işçiye kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. www.ozdogrular.com
B- İŞE İADE
EDİLME
İşçinin
kıdem süresi 6 ay ve üzerinde ise iş sözleşmesi belirsiz süreli ve işyeri iş
güvencesi kapsamında bir yer ise işçi bir ay içerisinde işe iade davası
açabilir. www.ozdogrular.com
C- EŞİT DAVRANMAMA
TAZMİNATI
İş
Kanunu’nun 5. maddesine göre, işveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin
sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin sona ermesinde,
cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz.
İşveren işçiyi doğum yapmasından dolayı veya gebe kalmasından dolayı işten
çıkarmış ise işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki tazminat talep edebilir. Bu
tazminat, ihbar ve kıdem tazminatından ayrı bir tazminattır. www.ozdogrular.com
D- GEÇİCİ İŞ
GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ ÖDENMESİ
Doğum yapan işçiye
geçici iş göremezlik ödeneği ödenebilmesi için;
a) İstirahatın
başladığı tarihte sigortalılık niteliğinin sona ermemesi,
b) Doğumdan önceki 1
yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması,
c) Bu süre içinde
işyerinde çalışmamış olması,
d) Doğum olayının
gerçekleşmiş olması
gerekmektedir.
Buna
göre, doğum öncesi 8 (7 x 8 = 56 gün) veya çoğul gebelik halinde 10 (7 x 10 = 70
gün) haftalık istirahata ayrılan veya 3 hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine
dair rapor alan ancak daha önce erken doğum yapan kadın sigortalıya doğum
yapacağı tarihten önce (erken doğum nedeniyle) kullanamadığı günler doğum sonuna
ilave edilerek geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.
Sosyal Güvenlik
Kurumu’nun 2011/50 sayılı Genelgesi’ne göre, doğumdan önce gebelik istirahatının
başladığı tarihte sigortalılık niteliği devam etmekte olan kadının 90 günlük
kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartını yerine getirdiğinin tespiti
halinde, gebelik istirahat süresi içinde herhangi bir sebeple iş sözleşmesi sona
ermiş olsa dahi kendisine doğum öncesi ve doğum sonrası geçici iş göremezlik
ödeneğinin verilmesi gerekiyor. www.ozdogrular.com
E- EMZİRME
ÖDENEĞİ
5510 sayılı Kanun’un
4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olan sigortalı kadına
emzirme ödeneği verilebilmesi için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün
kısa vadeli sigorta kolları priminin adına bildirilmiş olması
gerekiyor.
Emzirme ödeneğine hak
kazanan sigortalılardan 5510 sayılı Kanun’un 9. maddesine göre sigortalılığı
sona erenlerin, bu tarihten başlamak üzere 300 gün içinde çocukları doğarsa,
sigortalı kadına doğum tarihinden önceki 15 ay içinde en az 120 gün prim ödenmiş
olması şartıyla emzirme ödeneği verilebilecektir. www.ozdogrular.com
IV-
SONUÇ
Kadınlara verilen
doğum izni süresi içerisinde iş sözleşmeleri feshedildiği takdirde bu işçilere
mevzuattan kaynaklanan birçok haklar doğabilmektedir. Bu haklar kıdem tazminatı
ödenmesi, işe iade edilme, eşit davranmama tazminatı, geçici iş göremezlik
ödeneği ve emzirme ödeneğidir. Doğum izni kullanan işçileri işten haklı bir
sebep olmadan çıkaran işverenlerin yüksek miktarlarda tazminat ödemeleri söz
konusu olabilecektir. www.ozdogrular.com
Arif
TEMİR*
Yaklaşım
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder