Facebook Takip edebilirsiniz

19 Aralık 2011 Pazartesi

ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİMLERİ(muhasebe kayıtları)

ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİMLERİ-II

 

III- ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİMLERİNİN MUHASEBE KAYDI VE BEYANNAMEDE GÖSTERİLMESİ

 .

.

A- SİGORTA PRİMLERİNİN TAHAKKUK KAYDI

Hizmet erbabının ücretine ilişkin gider kaydı aşağıdaki gibi yapılacaktır. (Hizmet işletmesinde üretilen hizmetler için yapılan giderler ise 740-Hizmet Üretim Maliyeti, maliyet unsuru ise 720-Direkt İşçilik Giderleri hesabına borç kaydı yapılır.)

---------------------------------------------///-------------------------------------------------

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HESABI                                          XXX

335 PERSONELE BORÇLAR HESABI                                                                    XXX

360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HESABI                                                      XXX

361 ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ HESABI                               XXX

---------------------------------------------///--------------------------------------------------

Sigorta primleri aynı yıl içinde Kurum’a ödenirse muhasebe kaydı şöyle olacaktır.

---------------------------------------------///-------------------------------------------------

361 ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ HESABI               XXX

100 KASA HESABI / 102 BANKALAR HESABI                                                       XXX

---------------------------------------------///--------------------------------------------------

B- ÖDENMEMİŞ SİGORTA PRİMLERİNİN DÖNEM SONU KAYDI

Daha önceden tahakkuk kayıtları yapılmış olup, Aralık ayına isabet eden primler hariç olmak üzere ödenmemiş sigorta primleri tutarının, 361-Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri hesabının borcuna karşılık, 368-Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler hesabının alacağına kaydedilmesi gerekmektedir. Vergi matrahının tespiti yönünden ödenmeyen sigorta priminin işçi veya işveren payı olup olmamasının bir önemi olamadığını daha önce ifade etmiştik. Ayrıca ödenmeyen prim borcunun kanunen kabul edilmeyen giderler hesabına da kaydedilmesi gerekmektedir.  Bu muhasebe kayıtlarından sonra 361-Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri hesabının bakiyesi Aralık ayına ilişkin primlerin tutarına eşit olacaktır. Fakat Aralık ayının son günü tatil gününe rastlamışsa ve Aralık ayında ödenmesi gereken Kasım ayı primi dönem sonunda ödenmemiş ise bu tutar da vadesi takip eden ilk iş gününe uzayacağı için 361-Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri hesabının alacak bakiyesinde kalacaktır.

---------------------------------------------31/12/-------------------------------------------------

361 ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ HESABI               XXX

368 VADESİ GEÇMİŞ ERTELENMİŞ VEYA

TAKSİTLENDİRİLMİŞ VERGİ VE DİĞER YÜK. HESABI                                 XXX

---------------------------------------------///------------------------------------------------------

950 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER HESABI                    XXX

951 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER KARŞ.HESABI                          XXX

---------------------------------------------///-------------------------------------------------------

Burada çalışmış olan nazım hesaplar beyanname üzerinde gösterilmelidir. Böylece hem muhasebenin temel ilkeleri gereği ve gerçek durumu yansıtması için ödenmeyen sigorta primlerinin yevmiye kaydında gider olarak görülmesi sağlanmış, hem de ödenmemiş olan sigorta primlerinin, mali kâra geçişte gider olarak dikkate alınmaması sağlanmış olmaktadır.

Ödenmemiş sosyal güvenlik primleri dolayısıyla kanunen kabul edilmeyen giderlere aktarılacak tutara, yıl sonunda yukarıdaki gibi kaydedilen tutarın yanında, varsa Ocak ayı geçmesine rağmen ödenememiş olan Aralık ayı primlerinin de dahil edileceği tabiidir([1]).

Burada 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabı ve 361-Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri hesabı ile ilgili olarak, mali tablolarda vadesi geçtiği halde ödenmemiş hiçbir borcun yer almaması gerekmektedir. Vadesi geçmiş ve ödenmemiş borçlar, 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabı ile 361-Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri hesabından alınıp, mali tablo aşamasında 368-Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler hesabına mutlaka aktarılması gerekmektedir.  Bu tutarların mali tabloda 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabı ile 361-Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri hesabı içerisinde bırakılmış olması, işletmenin bu tür borçlarını hep zamanında ödediği gibi bir görüntü ortaya koymak suretiyle mali tablo okuyucusunun aldanmasına neden olmaktadır. Bu durumda muhasebenin temel kavramlarından olan, Tam Açıklama Kavramı ile Sosyal Sorumluluk Kavramı gözden kaçırılmış olacaktır.

C- SİGORTA PRİMLERİNİN ÖDENDİĞİ DÖNEMDEKİ KAYDI

Ödenmeyen sigorta primlerinin sonraki dönemlerde Sosyal Güvenlik Kurumuna ödemesinin yapılması sonucu aşağıdaki muhasebe kaydının yapılması gerekmektedir.

---------------------------------------------///---------------------------------------------

368 VADESİ GEÇMİŞ ERTELENMİŞ VEYA TAKSİTLENDİRİLMİŞ

VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER HESABI                              XXX

100 KASA HESABI / 102 BANKALAR HESABI                                                       XXX

---------------------------------------------///---------------------------------------------

960 İNDİRİLECEK GELİRLER HESABI                                                  XXX

961 İNDİRİLECEK GELİRLER KARŞILIĞI HESABI                                                XXX

---------------------------------------------///---------------------------------------------

Ödenmemiş sigorta primlerinin ödemenin yapıldığı yılda mali kârın tespitinde “indirim” olarak dikkate alınabilmesi için, ilgili olduğu dönemde ticari kazancın tespitinde indirilmiş olmakla birlikte mali kâra ilave edilmiş olması gerekmektedir. Gider kaydedilen ödenmemiş sigorta tutarının fiilen ödeme yapılmadığı için giderlerden çıkartılıp başka bir hesaba alınması (180-280-Gelecek Aylara veya Yıllara Ait Giderler hesapları ya da 131-Ortaklardan Alacaklar hesabı gibi…) vergi ziyaına neden olmasa da, bu tür kayıtlar işletmecilik prensiplerine, Tekdüzen Muhasebe Sistemine ve uluslararası muhasebe standartlarına uygun olmadığı tabidir([2]). Bu durumda yapılması gereken, yevmiye kaydına gider yazılması ve süresinde ödenmeyen sigorta prim tutarının kanunen kabul edilmeyen giderler hesabına aktarılması olacaktır.

D- ÖDENMEMİŞ SİGORTA PRİMLERİNİN YILLARA SARİ İNŞAAT VE ONARMA İŞLERİNDE KAYDI

Yıllara sari inşaat ve onarma işlerinde kazanç işin bittiği yılda beyan edileceğinden, cari yılda ödenmeyen sigorta primlerinin giderlerden çıkarılmasına gerek yoktur. Ancak, işin bittiği yılda beyannamede o işe ait ödenmeyen primlerin mali kârın hesabında dikkate alınması gerektiği tabiidir.

Örnek: İnşaat Ltd. Şti. yıllara sari inşaat işiyle uğraşmakta olup, 2010 yılında 5.952,70-TL ödenmemiş sigorta primi bulunmaktadır. İnşaat Ltd. Şti.’nin ödenmemiş bu prim borcunu 31.12.2010 tarihinde şu şekilde muhasebe kaydı yapması gerekecektir.

-------------------------------------------31/12/2010----------------------------------------------

151 YARI MAMULLER – ÜRETİM HESABI                                                  5.952,70

721 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ YANSITMA HESABI                                                     5.952,70

721 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ YANSITMA HESABI                               5.952,70

720 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ HESABI                                                                        5.952,70

------------------------------------------------///-----------------------------------------------------

E- SÜRESİNDE ÖDENMEMİŞ SİGORTA PRİMLERİ NEDENİYLE ÖDENEN GECİKME ZAMLARININ DURUMU

5510 sayılı Kanun’un 88. maddesinde, Kurumun, süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 51, 102 ve 106. maddeleri hariç diğer maddelerinin uygulanacağı belirtilmek suretiyle, bu kanuna göre süresi içerisinde ödenmeyen prim ve diğer alacakların 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre takip edileceği hüküm altına alınmıştır.

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 28.04.2011 tarihli konu hakkındaki özelgedesinde, söz konusu sosyal güvenlik primlerine ilişkin gecikme cezaları veya gecikme zamlarının kazancın tespitinde gider olarak indirilebilmesi mümkün bulunamadığı açıklanmıştır.

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen konu hakkındaki bir başka özelgede([3]), “… sigorta primlerinin vadesinde ödenmemesi nedeniyle ilgili mevzuat gereğince ödenen gecikme zamlarının kayıtlara gider olarak yazılması mümkün değildir. Zira gider kaydı yönünden bunların 6183 sayılı Kanun uyarınca ödenen gecikme zammından bir farkı yoktur.” denilmektedir.

Zamanında ödenmeyen sigorta primleri için kuruma ödenen gecikme zamlarının, gelir veya kurumlar vergisinin hesabında gider olarak dikkate alınabilmeleri de mümkün gözükmemektedir. Zira bu zamların, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11/d maddesinde belirtilen zamlar kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

F- TAKSİTLENDİRİLEN SİGORTA PRİMLERİNİN DURUMU

Özellikle 6111 sayılı Kanun’dan dolayı birçok mükellefin ödenmemiş sosyal güvenlik primlerini taksitlendirdiği görülmektedir. Taksitlendirilen sigorta primleri Kuruma ödendikçe aşağıdaki şekilde muhasebe kayıtlarının yapılması gerekmekte olup ayrıca beyannamede diğer indirimler satırını kullanılarak matrahtan indirim konusu yapılabilecektir.

---------------------------------------------///----------------------------------------------

368 VADESİ GEÇMİŞ ERTELENMİŞ VEYA TAKSİTLENDİRİLMİŞ

VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER HESABI                                           XXX

100 KASA HESABI / 102 BANKALAR HESABI                                                                          XXX

---------------------------------------------///-----------------------------------------------

960 İNDİRİLECEK GELİRLER HESABI                                                               XXX

961 İNDİRİLECEK GELİRLER KARŞILIĞI HESABI                                                                   XXX

---------------------------------------------///-----------------------------------------------

Ödenmemiş sigorta primlerinin ödemenin yapıldığı yılda mali kârın tespitinde “indirim” olarak dikkate alınabilmesi için, ilgili olduğu dönemde ticari kazancın tespitinde indirilmiş olmakla birlikte mali kâra ilave edilmiş olması gerekmektedir.

(Devamı Gelecek Sayımızda)


 

 

Yazar:Fazlı EMEKTAR*

E-Yaklaşım / Aralık 2011 / Sayı: 228



kaynak :http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/20111220685.htm#_ftn3

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Blog Arşivi